Αγοραφοβία, μια αγχώδης διαταραχή

Η Αγοραφοβία ανήκει στην κατηγορία των αγχωδών διαταραχών και χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος για μέρη και καταστάσεις όπου η διαφυγή είναι δύσκολη ή όπου η παροχή βοήθειας από αξιόπιστη πηγή σε ενδεχόμενη κρίση πανικού δεν είναι δυνατή. Ως επί το πλείστον εμφανίζεται παράλληλα με τη Διαταραχή Πανικού, αλλά μπορεί να υπάρξει και μόνη της.

Τα συμπτώματα της διαταραχής

Το έντονο άγχος που συνοδεύει τη διαταραχή οδηγεί σε αποφυγή διαφόρων καταστάσεων, κυρίως την παρεύρεση σε δημόσιους χώρους με πολύ κόσμο, τα ταξίδια, ειδικά όσα περιλαμβάνουν πολύωρη παραμονή σε κάποιο μεταφορικό μέσο, τις γέφυρες, τους ανελκυστήρες, ακόμα και την παραμονή στο σπίτι χωρίς την παρουσία άλλων. Όταν το άτομο εκτίθεται στις παραπάνω καταστάσεις συνήθως βιώνει έντονο φόβο και ανησυχία ακολουθούμενα από σωματική δυσφορία, όπως τάση για εμετό, ζάλη, ναυτία, εφίδρωση, τρόμο θανάτου, αίσθημα ασφυξίας, ταχυπαλμία, ρίγη, αίσθηση αδυναμίας ελέγχου της ουροδόχου κύστης, φόβος για καρδιακά συμπτώματα, κεφαλαλγία κ.α. Τα συμπτώματα αυτά επιφέρουν ανικανότητα ή αμηχανία και το άτομο ανησυχεί ότι δεν θα μπορέσει να λάβει βοήθεια. Συχνά η δυσφορία μπορεί να είναι τόσο έντονη που να εξελιχθεί σε πλήρη προσβολή πανικού, κατά την οποία εμφανίζονται ταυτόχρονα περισσότερα από 4 από τα παραπάνω συμπτώματα, τα οποία το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει και να διαχειριστεί, ενώ αισθάνεται ότι θα τρελαθεί ή θα πεθάνει.

Σε αρκετές περιπτώσεις η Αγοραφοβία, δεν προϋπάρχει αλλά έπεται της προσβολής πανικού, εμφανίζεται δηλαδή ύστερα από έναν αριθμό κρίσεων πανικού, όπου το άτομο έχοντας συνδέσει τις κρίσεις με συγκεκριμένα μέρη, αρχίζει να αποφεύγει αυτά προκειμένου να αποτρέψει την εκδήλωση μιας νέας προσβολής. Σταδιακά τα μέρη αυτά αυξάνονται με αποτέλεσμα το άτομο να αυτοπεριορίζεται σε ελάχιστα σημεία όπου νιώθει ασφαλής.

Η Αγοραφοβία, πλήττει σημαντικά την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου, καθώς εκείνο συνήθως περιορίζει τις κοινωνικές του συναναστροφές, απομονώνεται στο σπίτι, συχνά δυσκολεύεται να δουλέψει ή να φροντίσει τα βασικά θέματα επιβίωσης του, για παράδειγμα τα ψώνια, ή την πληρωμή λογαριασμών σε δημόσιες υπηρεσίες με μεγάλη ουρά. Η απομόνωση αυτή ενισχύει το άγχος δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που δυσχεραίνει την έκβαση της διαταραχής.

Αντιμετώπιση της Αγοραφοβίας

Η Αγοραφοβία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με ψυχοθεραπεία. Μέσα σε αυτή το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τα στοιχεία εκείνα που πυροδοτούν τον φόβο και περιορίζουν την λειτουργικότητα του, αλλά και να εντοπίζει τις δυσλειτουργικές σκέψεις που οδηγούν στα δυσάρεστα συναισθήματα. Ταυτόχρονα εκπαιδεύεται σε τρόπους ελέγχου των σωματικών ενοχλήσεων μέσα από διάφορες τεχνικές χαλάρωσης. Τέλος, ενισχύεται με έναν ρεπερτόριο νέων δεξιοτήτων και πεποιθήσεων, οι οποίες συμβάλουν τόσο στη διαχείριση των συμπτωμάτων στο παρόν αλλά και στην αποφυγή μελλοντικών διαταραχών ή προβλημάτων. Μέσα στο πλαίσιο της θεραπείας, σημαντικό είναι να εντοπιστούν επίσης τα αίτια της διαταραχής και με την κατάλληλη επεξεργασία να πάρουν μια νέα διάσταση στο παρόν και το μέλλον, η οποία θα είναι λειτουργική και δεν θα παρεμποδίζει το άτομο στην καθημερινότητα του. Όταν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα ενδέχεται να απαιτείται φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση.

Σε κάθε περίπτωση ένας έμπειρος ψυχολόγος μπορεί να σας καθοδηγήσει σωστά, ώστε να λάβετε την καλύτερη δυνατή βοήθεια.