Παιδικός Σταθμός: Ήρθε πράγματι η ώρα;!

Ήρθε το καλοκαίρι, κάποιοι ετοιμάζονται κάποιοι έχουν ήδη ξεκινήσει να απολαμβάνουν αυτή την περίοδο της χαλάρωσης!

Τι γίνεται όμως όταν στην οικογένεια υπάρχουν παιδιά; Πριν αποφασίσουμε ότι μπορούμε να ξεκουραστούμε από τους απαιτητικούς ρυθμούς της καθημερινότητας χρειάζεται να ρυθμίσουμε κάποια ζητήματα ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για το διάστημα που ακολουθεί την επιστροφή – οπότε και να μην αισθανθούμε ότι επιστρέφουμε σε αγωνίες και εκκρεμότητες που κάνουν τις διακοπές μας να μοιάζουν μακρινή ανάμνηση. Στην περίπτωση μάλιστα που στην οικογένεια υπάρχει ένα ή και παραπάνω μέλος μικρής ηλικίας, είναι συχνή η σκέψη ή και η αγωνία των γονέων σχετικά με την ένταξη του παιδιού σε κάποιο παιδικό σταθμό καθώς και πλήθος ερωτημάτων σχετικά με αυτό, όπως ποιά είναι η κατάλληλη ηλικία που θα μπορούσε το παιδί να ενταχθεί σε έναν παιδικό σταθμό ή ποια κριτήρια χρειάζεται να πληρούνται από την πλευρά των επαγγελματιών. Φυσικά, υπό την προϋπόθεση ότι οι επαγγελματικές υποχρεώσεις των γονέων είναι τέτοιες που δεν τους υποχρεώνουν να το πάνε από βρέφος.

Όσον αφορά στην κατάλληλη ηλικία ή χρονική στιγμή της ένταξης, συνολικά θα λέγαμε ότι από την ηλικία των δύο ετών και έπειτα οι γονείς μπορούν να αποφασίσουν αν το παιδί τους είναι έτοιμο να ενταχθεί στο νέο περιβάλλον. Στη φάση αυτή, τα περισσότερα παιδιά έχουν αποκτήσει κάποια αντίληψη σχετικά με τον εαυτό τους καθώς και αρχίζουν πια να επικοινωνούν και να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Πρόκειται για την ηλικία που έχουν περάσει το πρώτο έντονο άγχος αποχωρισμού από τη μητέρα καθώς αρχίζουν και αντιλαμβάνονται πια ότι δεν είναι ένα με τη μαμά, αλλά δύο διαφορετικές οντότητες, και αναζητούν πλέον την επαφή με συνομήλικα πλάσματα. Η κοινωνικοποίηση τους δίνει ευχαρίστηση.  Ωστόσο, κάθε παιδί είναι σκόπιμο να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει ότι αν το παιδί μέχρι την ηλικία των δύο ετών δεν έχει αναπτύξει έναν ασφαλή συναισθηματικά δεσμό με τη μητέρα - ή το βασικό του φροντιστή - ή την περίοδο που πρόκειται να ενταχθεί στο νέο πλαίσιο συμβαίνουν σημαντικά γεγονότα στη φάση ζωής της οικογένειάς του, όπως ερχομός νέου μέλους ή απώλειες, ο αποχωρισμός από τους γονείς και η προσαρμογή του ενδεχομένως να μην είναι ιδιαιτέρως ομαλή.

Επομένως, η ηλικία δεν αποτελεί το μόνο κριτήριο, αλλά οι γονείς μπορούν να παρατηρήσουν τον τρόπο με τον οποίο το παιδί τους σχετίζεται με το περιβάλλον του και να επιλέξουν μία χρονική περίοδο που η καθημερινότητα της οικογένειάς τους χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και ηρεμία για να επιτευχθεί ομαλότερα η μετάβαση στη νέα συνθήκη.

Αναλογίες παιδιών - εκπαιδευτικών και τυπικά προσόντα επαγγελματιών.

Σε σχέση με την ιδανική αναλογία παιδιών – εκπαιδευτικών, ας έχουμε στο μυαλό μας ότι έξι με οκτώ παιδιά σε κάθε τάξη είναι μία καλή αναλογία, κάτι που ενδεχομένως είναι δύσκολο να διασφαλιστεί. Σε κάθε περίπτωση καλό θα είναι η ομάδα να μην υπερβαίνει τα 10 παιδιά.

Εκτός του βασικού τίτλου σπουδών που κανείς αποκτά στα εγκεκριμένα από το κράτος τμήματα Βρεφονηπιοκομίας ή Προσχολικής Αγωγής και ο οποίος κρίνεται απαραίτητος, ο επαγγελματίας μπορεί να είναι καταρτισμένος με επιπρόσθετες δεξιότητες που αφορούν στη δημιουργική απασχόληση των παιδιών, την θεατρική ή μουσικοκινητική αγωγή, τη συναισθηματική έκφραση, τη δημιουργική γραφή και το παραμύθι, το κουκλοθέατρο, τα εικαστικά. Επιπλέον, περαιτέρω γνώσεις του επαγγελματία στο αντικείμενο της ψυχολογίας θα συμβάλλουν σημαντικά στην πληρέστερη αντίληψη και κατανόηση της συμπεριφοράς του παιδιού αλλά και της οικογένειάς του.

Εμπειρία vs «φρέσκοι τίτλοι σπουδών».

Όσον αφορά σε ζητήματα εμπειρίας ή πρόσφατα κατακτηθείσας γνώσης, σε κάθε περίπτωση επιλέγοντας κάτι αποκλείουμε κάτι άλλο. Η εμπειρία αναμφίβολα προσδίδει αξιοπιστία και σταθερότητα στον επαγγελματία, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι από μόνη της αρκεί. Ένας επαγγελματίας με πολυετή πείρα ο οποίος όμως απέχει από συνεχή μετεκπαίδευση στο αντικείμενό του είναι πολύ πιθανό να στερείται της γνώσης σύγχρονων πρακτικών ή και ερευνητικών ευρημάτων. Ακόμη, υπάρχει το ενδεχόμενο να έχει επιβαρυνθεί στη διάρκεια του χρόνου, πράγμα που αίρεται, ωστόσο, με την κατάλληλη διαχείριση. Από την άλλη πλευρά, ένα νεαρό άτομο που μόλις εισάγεται στον εργασιακό στίβο ενδεχομένως υστερεί σε αποφασιστικότητα και ταχύτητα στις αποφάσεις του, κατέχει όμως τη σύγχρονη επιστημονική γνώση και πιθανότατα έχει την διάθεση και την ευκολία να σχετιστεί με το παιδί αμεσότερα. Σίγουρα, είναι σημαντικό να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση στο πλαίσιο του παιδικού σταθμού και με αυτό προτείνεται η άμεση επαφή του παιδιού με νεαρό άτομο που θα έχει την ασφάλεια της εποπτείας του περισσότερου έμπειρου επαγγελματία.

Δυσκολία προσαρμογής.

Μια συχνή απορία ή προβληματισμός των γονέων αφορά στην προσαρμογή του παιδιού.  Αν, δηλαδή, περάσει κάποιο διάστημα (2-3 μήνες) και το παιδί παραπονιέται ότι δεν του αρέσει, δεν έχει φίλους  ή η συναναστροφή του με τους συνομηλίκους είναι δυσχερής, ποιά είναι η κατάλληλη απάντηση, αλλάζουμε πλαίσιο ή προσπαθούμε να εξομαλύνουμε τις συνθήκες;

Είναι σημαντικό το παιδί να εξοικειωθεί σταδιακά με το καινούριο περιβάλλον και τα πρόσωπα που βρίσκονται εκεί ώστε η ένταξή του να γίνει με ευκολία. Καλό είναι το περιβάλλον του παιδιού να είναι σταθερό, τόσο σε ανακατατάξεις όσο και σε συνέπεια σχετικά με την απόφαση να πάει το παιδί στο συγκεκριμένο πλαίσιο. Να υπερτονίσουμε ότι καθοριστικής σημασίας είναι οι ίδιοι οι γονείς να δείξουν στο παιδί πως εμπιστεύονται το πλαίσιο και νιώθουν ασφαλείς με τη επιλογή τους ώστε να καταφέρει και το παιδί ακολούθως να νιώσει το ίδιο ασφάλεια και να οργανωθεί. Σίγουρα, μία διερεύνηση σχετικά με τη συμπεριφορά του στον παιδικό σταθμό σε συνεργασία με τους υπεύθυνους είναι χρήσιμη, ωστόσο, είναι πολύ πιθανό η διαμαρτυρία του παιδιού να οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως δυσκολία αποχωρισμού για το ίδιο ή, κάτι που συναντάται συχνά, δυσκολία των ίδιων των γονέων να αποχωριστούν το παιδί. Δυσκολία που ακολούθως καθρεπτίζεται από το παιδί προς εκείνους. Πολύ συχνά, είναι οι ίδιοι οι γονείς που βιώνουν με περισσότερη δυσκολία τον αποχωρισμό τους από το παιδί, γεγονός που εκφράζεται μέσω του παιδιού με την αντίδρασή του. Συνεπώς, εφόσον δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι ανησυχίας θα ήταν σκόπιμη η επικέντρωση στο ίδιο το παιδί και το οικογενειακό περιβάλλον του.

Ποιά είναι τα κίνητρα να πάει το παιδί στον παιδικό σταθμό.

Από πλευράς ψυχοσυναισθηματικής εξέλιξης, η κοινωνικοποίηση του παιδιού ως μέλος της κοινωνίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση στην ανάπτυξή του. Επομένως, είναι σκόπιμο ως γονείς να διαμορφώνουμε ικανά κριτήρια που πληρούν τις επιλογές του τρόπου ζωής μας. Ας μην παραβλέπουμε ότι ως γονείς οι προσδοκίες μας συχνά είναι, ως οφείλουν, υψηλές. Συνεπώς κάποια κριτήρια ίσως χρειάζεται να γίνουν πιο ελαστικά. Ενδεχομένως να μην ικανοποιούνται από την τελική επιλογή του σταθμού όλα όσα έχουμε θέσει, ωστόσο είναι σημαντικό το παιδί να βγει από το σπίτι και να έρθει σε επαφή με άλλα συνομήλικα άτομα και ενήλικες ακόμη και αν αυτό πιθανά δυσκολέψει το ίδιο ή εμάς. Ας μην ξεχνάμε εξ άλλου ότι ο ίδιος ο γονεϊκός ρόλος είναι μία διαρκής πρόκληση για εξέλιξη και νέες υπερβάσεις σε όποια πτυχή της προσωπικότητας και αν επικεντρώνεται αυτό για κάθε άτομο.